(English and Polish version)
ALEKSANDRA ZIOLKOWSKA-BOEHM
INTERVIEW:
REACHING FOR THE STARS
US AIR FORCE GENERAL
GRANDSON OF POLISH
IMMIGRANTS FROM CHICAGO
4-star General
- DONALD J. KUTYNA
https://en.wikipedia.org/wiki/Donald_J._Kutyna
 |
| General Donald Kutyna in F-15 |
WITH GEN. STANISLAW SKALSKI, Poland
 |
| Donald Kutyna with Colin Powell |
- Tell me
about your parents and grandparents. How do you remember them? What part of
Poland did they come from? Did they keep in touch with Polish relatives?
- My
grandfather on my father's side, John Kutyna was from Jasło in Poland and
immigrated to the United States in the late 1800's. He married Antoinette
Pawlus, and they had 10 children - 7 boys and 3 girls. His son, Francis Anthony
Kutyna married Isabel Kmieć in 1933 (her father changed the name from Kowal to
Kmieć). They were my parents. My grandparents on my mother's side, Julia Trela
and Joseph Kmieć, were from Smęgorzów near Tarnów; now it is called Tarnów
Dąbrowski. My grandfather was a self-taught musician, very talented, and had
the ability to compose.
Francis Anthony and Isabel had three children, I was the
oldest, born in 1933; eight years later Francis Anthony Jr. was born and then,
Antoinette, ten years younger than I. My father, Francis Anthony, was a
musician, also very talented; he played the violin on different occasions
including the Chicago Symphony Orchestra. But these were the depression years,
and he had to go to work in a factory. He was a man of discipline and very
demanding on us. Later, I told my mother that my first year at West Point was
easier to complete because I learned discipline and obedience at home from my
strict father. We were not a rich family, and my mother had to work too; she
worked for The Bell Telephone Company. As a boy, I was reared mostly by my
grandparents, who owned a store. My earliest memories were of my grandparents.
- What kind
of atmosphere at home do you remember? Did your family cultivate the Polish
language?
- My family
was very close, I mean the whole family, all my uncles and aunts stuck
together. We all spoke Polish at home, so Polish was my only language until I
went to school. I can still speak Polish, although I don't use it, and even
with my mother I speak in English. (Mrs. Isabel Kutyna speaks good Polish-
A.Z.-B). I went to public school, but on Saturdays, like all kids in the
neighborhood, I attended the Polish school. Then I was fluent in Polish.
- You were
honored with The Heritage Award in Chicago on October 14, 1990 by the Polish
American Congress. You surpri¬sed
and touched everyone by starting your speech: "Wielce Szanowny Panie
Prezesie, Drodzy Rodacy, jestem bardzo zaszczycony wyróżnieniem i zaproszeniem
na tę uroczystość"... You reminded the audience about Kościuszko,
Pułaski, battles of Westerplatte, Narwik, Tobruk, Monte Cassino and the battle
of Britain. You said you stopped speaking Polish after leaving home at age 17
for college, but are still able to speak it - like you nicely described,
"językiem swoich pradziadów" (the language of your
great-grandparents).
- Yes, when I
received the award in Chicago in 1990, during the ceremony everyone spoke
English, sometimes with difficulty. I gave my acceptance speech in Polish. Of
course, I was prepared for it and read it, but the reaction was wonderful - I
received a standing ovation. The Polish people were so touched that one of the
America's senior 4-star generals would speak in their language.
- Did your
parents cultivate traditional Polish food, celebrations and holidays? Were you
familiar with some great Polish-American names like Pulaski and Kościuszko?
Tell me more about your brother and sister.
- We enjoyed
Polish food, and we knew about Pulaski and Kościuszko holidays. We all had
great pride in being Polish. When we heard about Polish jokes - it didn't
bother us. We were totally sure of ourselves. And we took the fact that others
could kid us openly and directly about our heritage as recognition of their
acceptance as being one of them. Today, one would not dare to do so with
certain races, religions, or beliefs; I believe it is an indication of strong
and damaging divisions in American society which we Poles did not and do not
now experience.
We moved to different houses, but always stayed in the
Polish neighborhood. Our family kept very close.
My younger brother, Francis Anthony, now lives in Houston;
he has a PhD in Neurophysiology. He was a NASA scientist and has a Japanese
wife born in Brazil named Massako, who also has a PhD in Neurophysiology. She
works in the Galveston Research Center. The youngest in our family, Antoinette,
is an artist and lives in the Chicago area. She was a high school art teacher.
Her husband Norman Lorvig is a private detective and a highly decorated
ex-police officer.
- Tell me,
please, about your school and university years.
- In my grammar
school there were many Polish, Italian and German origin children. I remember
Billy Tymiński, my best friend from those days.
Later, I attended Lane Tech High School, again with highly
ethnic European origins where I was on the swimming team. I learned swimming
from my uncle (I told you, we were a very close family and very supportive of
each other) who took me to beaches and taught me to swim.
Being on the champion high school swim team in Chicago, I
received an athletic assistantship to the University of Iowa in Iowa City.
I studied to be a chemical engineer, a somewhat difficult
subject. In my second year, I bought a 1941 Ford automobile, and met a
beautiful blond. My grades plunged and I almost flunked out.
- How did you
choose a military career?
- In the
middle of that second year at Iowa while visiting my family in Chicago, I met a
West Point Cadet at the swimming pool. He impressed me so that I learned that I
could ask my Congressman for an appointment to West Point. It was Tom Gordon
(who was followed by Dan Rostenkowski) from the 8th district where we were
living among many Polish origin people. He recommended me. I was accepted, and
starting as a freshman again (without my car and the blond) I kept my good
grades until graduation.
My wife to be, Lucy, stopped her studies and moved to the
West Point area. During my last year in college she worked at the Academy. The
day after my graduation, I married Lucy. I wish I had kept the car (in addition
to the wife, of course). Five years later our first son Dale was born. Later,
in Boston, Douglas was born. Dale lives in the Boston area and Douglas in
Northern Virginia. Both are married and have children, Dale is in computer
science, and Douglas works with military space systems.
- Tell me
about your years after finishing West Point, particularly about your beginning
with flying.
- My military
life moved us all over the country. I learned to fly in Florida and Oklahoma. I
was subsequently assigned to the 33rd Bombardment Squadron, at March Air Force
Base in California. I served as a B-47 combat crew commander.
- You earned
an M.S. degree in aeronautics and astronomics from a prestigious university -
MIT. (Massachusetts Institute of Technology). You were also taught to speak the
Russian language at West Point. Did you ever use this skill?
- I learned Russian as a third language, but I never really
mastered it. I remember in 1963 when Nikita Khrushchev (Chruszczow) came from
Russia and was supposed to visit Disneyland. I was delegated to speak to him in
Russian. Thank God, it was the time of the Cuban Missile crisis and the visit
to Disneyland was canceled. So I didn't have to use my Russian on him...it
might have started WWIII!
- What was
your career like after graduating from MIT?
- After my
first USAF assignment as a B-47 combat crew commander in June 1963,1 was
assigned to the Aerospace Research Pilot School, Edwards Air Force Base,
California, first as a student and then as a staff director training test
pilots and astronauts for the U.S. aircraft and space program.
During the Vietnam War, from November 1969 to October 1970 I
served a combat tour duty with the 44th Tactical Fighter Squadron at Takhli
Royal Thai Air Force Base in Thailand completing 120 missions flying the F-105
tactical fighter.
-I have heard that you named your 'plane’ a very special
name.
- I named and
painted my airplane "The Polish Glider". I flew from Thailand over
Laos, Cambodia and North and South Vietnam, and everywhere my plane carried the
name. The enemy, the North Vietnamese, called us "Yankee Air
Pirates". I was known as "The Yankee Air Polack"... and proud of
it.
The F-105 was the heaviest fighter in the Air Force, and
thus the name was tongue-in-cheek humor. I was a fighter pilot, and it was a
matter of necessity that one be self deprecating, i.e. "not to brag".
The plane was admired by all who flew it, it had a great
combat record and became the best maintained in the Wing. Had I named it
"The heroic Polish Eagle", or something of that nature, the story
would have been much different.
After the war the plane was placed in storage, but was later
moved to the British American Air Museum in England. I'd guess the British
changed the name thinking it was inappropriate in this day and age.
However, a decade or two ago, Monogram models made a copy of
"The Polish Glider". It was completely sold out, and it is now a
collector's item.
- What was
your military and simultaneously scientific career like? Tell me about your
work with the various commands you have held, your responsibilities and how you
executed them.
- After my
return from Southeast Asia, I was assigned to U.S. Air Force Headquarters in
Washington, D.C. as a development planner in the office of the deputy chief of
staff for research and development. Later, after a tour with the Air Force
Scientific Advisory, I was assigned as executive officer to the Under Secretary
of the Air Force.
In 1975, after graduation from the Industrial College of the
Armed Forces, I was transferred to the Electronic Systems Division, Hansom Air
Force Base, Massachusetts, with duty as assistant deputy for international
programs.
Then I served as program manager for foreign military sales
of the E-3A Airborne Warning and Control System aircraft, later becoming
assistant program director to the overall E-3A program. I was appointed deputy
for surveillance and control systems, responsible for the development and
acquisition of the sensors and command centers used today by NORAD and the U.S.
Space Command in the accomplishment of their worldwide missions.
In 1982, I became deputy commander for the space launch and
control system, where I managed the Department of Defense Space Shuttle
Program. Two years later, I was named director of space systems and command
control, and communications at USAF Headquarters in Washington, D.C.
In January 1986, I served as a 2-star Commander of the Space
and Missile Center in Los Angeles. A year later, I was promoted to 3-stars, and
was appointed the Commander of Air Force Space Command in Colorado. In 1990, I
was promoted to 4-stars and "dual hatted" as the Commander in Chief
(CINC) of the North American Aerospace Defense Command and CINC of the United
States Space Command.
After 35 years in the military, I retired in 1992.
- You wrote a
scientific essay about the equipment used in the Persian Gulf War - published
in AIR POWER HISTORY (Spring 1999, Vol.46) titled "Indispensible: Space
System in the Persian Gulf War". The article was based on your
presentation at the Air Force Historical Foundation's symposium September 1995
in Washington, D.C.
- The Persian
Gulf War in 1991 was the first conflict where outer space played a major role
in support of American land, sea, and air forces. And it marked the first time
that combatants, at all levels, felt the presence and effect of our space
systems on their missions.
Indeed, our space forces were available before the war,
during the war, and after the war, because they were already in orbit and the
space force structure is used just as much in peacetime as during times of
crisis.
- What was important
in your life and somehow helped you during all those years?
- What helped
me in life, I am sure, was being self-confident. It all came to me with my
upbringing in a Polish family in Chicago close to my peers and close to my
family. Also, it is important to have a good attitude. Having integrity is
number one. West Point's "Duty, Honor, Country" is a pretty good
model to follow. I would also add - whenever opportunity knocks on your door...
open it!
- You were a
command pilot with more than 5,500 flying hours in 26 different fighters and
bombers. Your military decorations and awards include the Defense and Air Force
Distinguished Service Medals, Legion of Merit, Distinguished Flying Cross, Air
Medal, and the Air Force Commendation Medal. You also received the National
Geographic Society's General Thomas D. White United States Air Force Space
Trophy, the award given to the individuals who have made the most outstanding
contribution to the nation's progress in space.
General, do you like a challenge?
- I love challenge, even now being retired. I'll give you an
example. In my career, I didn't have an occasion to ski... I learned not long
ago, and now, living in Colorado Springs, I don't just ski for recreation. I
compete in the Giant Slalom... every run down the mountain is a race against
competitors... real or imagined.
- What do you
think about the war in Vietnam, and the recent war in Iraq?
- In my
opinion the war in Vietnam, where I was a tactical fighter pilot, was managed
very poorly by politicians. Unlike the first war in Iraq in 1991, that was very
successful, in Vietnam our objectives were not clearly defined and we did not
take the actions necessary to win, therefore we lost.
We did not make those mistakes in our first war in Iraq.
Regarding our second war in Iraq, we fought it exceptionally well but, I
believe that during the 1990's, after the first war had ended, we should have
gradually lifted the sanctions, and started trading with the Iraqi people.
Trade often leads to constructive dependencies, and precludes conflict. Witness
our relations with Russia and China.
- You keep
yourself very busy settled in a beautiful house in the foothills facing the
magnificent view of the Rocky Mountains.
- My wife and
I moved 27 times during our careers. We are happy to finally live in one place
for a change. I like to collect old cars, ski, golf, fish, swim, surf, bike and
hunt...
I am employed in a full time job in the commercial satellite
business. I travel 40-50 times a year. Because of the Space Shuttle Columbia
loss, I have helped various parties related to that incident. I've also
competed in a full winter of ski racing. I am not allowed to brag so I would
just say it was fun.
The golf season has started, and I'm playing evenings and
weekends about four times a week. The fishing season has also begun, and Lucy
and I are refurbishing our mountain fishing cabin and fishing for trout.
Our rose garden is flourishing, as are the fungi and insects
attacking it. The Trap and Skeet shooting season is in full swing. We've only a
few months of daily workouts in the gym to get in shape for the next ski
season. The West Point Class of 1957 of which I am President has decided to
rewrite their constitution... The political battle is worse than our civil war.
I'm in the middle of helping Television's Showtime Network
make a movie. And, with the mild spring weather, this is the ideal time to
continue work on ten antique (junk) cars we have acquired over the years. All
this addition to the normal hobbies a person would have. I also have a lovely
wife to be with, not to mention the world's most wonderful Yorkshire Terrier
dog named "Pepper". I am, however, looking for something to do in my
spare time.
- Your 90 years old mother Isabel still lives in Chicago, is
very independent and self-reliant and is quite a woman. She told me, she
pursued her other interests when she retired - she even was interested in yoga
classes.
She also told me, that she admires your positive way of
thinking, that you always like the brightest side of everything and liked to
stress it. When you were a little boy, you were fascinated by airplanes and
that fascination grew bigger with the years. She told me that you used to say -
"Reach for the stars ". Your mother is very proud of you. Many Polish
origin people in the U.S., as well as Poles in Poland, can be proud of knowing
that a 4-star general long ago “reached for the stars".
- I am happy my Mom knows what I did or did not do, and
that's about all that counts.
The interview was
conducted in English and was authorized by General Kutyna in August 2003.
See: Aleksandra
Ziolkowska-Boehm, “The Roots Are Polish”, Toronto 2004, pg. 13-22
ISBN 0-920517-05-6
 |
| Returning from Thailand 1969 |
 |
| Donald and Lucy Kutyna |
 |
| Isabel Kutyna de domo Kmiec, mother of Donald |
 |
| Takhli Royal Thai Air Force Base, 1969-70. Gen Don Kutyna |
 |
| Don Kutyna |
 |
| Don - first day at WP |
 |
| Don as Lt. |
 |
| Don in airplane |
 |
| Parents June 1957 |
 |
| "Polish Glider" and other 105s | | | | | |
|
|
|
|
 |
| Annie granddaughter of Gen Don Kutyna 2015 |
******************************************************
“THE POLISH
GLIDER”
Born and raised by Polish
parents, grandparents and the Polish community of Chicago, I was always aware
of and honored by Poland’s history, traditions and accomplishments. In every phase of my career and on every
appropriate occasion I made it a point to identify my Polish heritage –
sometimes directly and proudly; and at other times, in awe of Poland’s many
heroes, very humbly. I always
received respect and acceptance of this heritage.
As I engaged
in the conflict in Southeast Asia I pondered on how, distinctly and yet
acceptably in the quickly critical American fighter pilot community, to show
pride in a Polish heritage. At one end
of the spectrum I could have given my F-105 aircraft an ostentatious name such
as “The Glorious Polish Eagle”! This would have been totally unacceptable in a
fighter pilot environment wherein braggadocio was scorned. At the other limit a silly, demeaning cartoon
character might have been employed. I needed to find a balance between these
limits.
Somehow somewhere, Poland’s world renowned
accomplishments in building and flying gliders came to mind. Almost immediately the image of the world’s
heaviest fighter jet being flown as nimbly, responsively, and precisely as a
“Polish Glider” entered my thoughts.
What a wonderful, bold and yet humble and humorous contradiction of
terms and ideas! I tried it on my
squadron mates and it was instantly acceptable.
Forty years of history as one of the most popular and identifiable F-105s of the war have validated the
decision.
Of course, I
chose the crowned white eagle as a symbol; and, while the enemies in the
conflict derogatorily called us “Yankee Air Pirates”, I chose the more
appropriate title of “Yankee Air Polak” - -
a name which still echoes today.
Don Kutyna
Fighter
Pilot
U.S.
Air Force
(retired)
************************************
Translation into Polish:
Aleksandra Ziółkowska-Boehm
rozmawia z
Donaldem J.Kutyna
Generałem US Air Force, wnukiem
polskich emigrantów w Chicago
SIĘGAĆ PO GWIAZDY
(tłum. z ang.)
Aleksandra
Ziółkowska-Boehm
-Z
jakich stron Polski pochodzili Pana dziadkowie? Jak zapamiętał Pan dziadków i
rodziców?
Donald J.Kutyna
- Mój dziadek ze strony ojca,
John Kutyna, pochodził z Jasła i wyemigrował do Stanów Zjednoczonych w późnych
latach 1800-tych. Ożenił się z Antoinette z domu Pawlus, mieli dziesięcioro
dzieci – 7 chłopców i 3 dziewczynki. Ich syn, Francis Anthony Kutyna w 1933
roku ożenił się z Izabelą Kmieć (jej ojciec w Ameryce zmienił nazwisko Kowal na
Kmieć). To byli moi rodzice.
Moi dziadkowie ze strony matki, Julia Trela i
Joseph Kmieć, oboje pochodzili z miejscowości Śmiegorzów koło Tarnowa, która
obecnie nazywa się Tarnów Dąbrowski. Mój dziadek był bardzo utalentowanym
muzykiem - samoukiem, umiał także komponować.
Francis Anthony i Isabel mieli troje
dzieci, ja byłem najstarszy, urodziłem się w 1933 roku. Osiem lat później urodził
się Francis Anthony Jr., i potem Antoinette, 10 lat młodsza ode mnie sostra.
Mój ojciec Francis Anthony, podobnie jak dziadek, był utalentowanym muzykiem. Grał
na skrzypcach na wielu imprezach, przez jakiś czas grał także w Chicagowskiej Orkiestrze
Symfonicznej. Ale to były lata depresji i mój ojciec, aby zarobić na całą
rodzinę, podjął się pracy w fabryce. Był człowiekiem dużej dyscypliny, której także
oczekiwał i wymagał od swoich dzieci. Po latach powiedziałem mamie, że pierwszy rok w West Point był dla
mnie łatwiejszy do zniesienia, ponieważ w domu panowała duża dyscyplina.
Nie byliśmy bogaci, oboje rodzice pracowali,
moja matka dla Bell Telephone Company. Gdy byłem chłopcem zajmowali się mną głównie
dziadkowie, którzy posiadali własny sklep. Moje najwcześniejsze wspomnienia
dotyczą właśnie dziadków.
A.Z-B.
- Czy w domu mówiło się po polsku?
D.J.K.
- Moja
rodzina była bardzo bliska, mam na myśli całą rodzinę, włączywszy różne ciotki i
wujków. Wszyscy mówiliśmy po polsku w domu i to był mój jedyny język zanim poszedłem
do szkoły. Teraz także mogę porozumieć się po polsku, aczkolwiek nie używam go,
i nawet z moją matką mówię po angielsku (Izabel Kutyna urodzona w Chicago, mówi
płynnie po polsku- przyp. A.Z.-B).
Jak moi rówieśnicy, poszedłem do publicznej szkoły
podstawowej, a w soboty, jak wszystkie dzieci w naszym sąsiedztwie, uczęszczałem
do szkoły polskiej. Wtedy mówiłem swobodnie po polsku.
A.Z-B.
- Polsko-Amerykanski Kongres w
Chicago 14 października 1990 roku nadal Panu odznaczenie The Heritage Award. Zaskoczył
Pan i poruszył zebranych zaczynając swoje przemówienie: “Wielce Szanowny Panie
Prezesie, Drodzy Rodacy, jestem bardzo zaszczycony wyroznieniem za zaproszeniem
na te uroczystość”... Przywołał Pan wielkie nazwiska Kościuszki i Pułaskiego, bitwy
o Westerplatte, Narwik, Tobruk, Monte Cassino, jak i Bitwę o Anglię. Powiedział
Pan wtedy, ze przestał Pan używać języka polskiego w wieku 17, kiedy wyjechał
na studia, ale wciąż może Pan mówić, jak Pan ładnie określił “językiem swoich pradziadów”.
D.J.K.
- To prawda,
w czasie uroczystości w Chicago, kiedy wszyscy zebrani mówili po angielsku, ja wygłosiłem
swoje przemówienie po polsku. Oczywiście, było ono przygotowane wcześniej i je odczytałem,
ale reakcja była wspaniała. Wszyscy wstali i zaczęli bić brawo. Zebrani Polacy byli
wzruszeni, że amerykański 4-gwiazdkowy generał przemówił do nich w ich rodzimym
języku.
A.Z-B.
-
Czym była dla Pana polskość we wczesnych latach wzrastania, i proszę powiedzieć
więcej o swoim rodzeństwie.
D.J.K.
- Przeprowadzaliśmy się do różnych
domów, ale zawsze mieszkaliśmy w polskiej dzielnicy. Nasza rodzina, jak
powiedziałem, była bardzo bliska sobie i mogliśmy na siebie liczyć. W domu panowała
polska kuchnia i wszyscy oczywiście wiedzieliśmy o Pułaskim i Kościuszce. My naprawdę
byliśmy bardzo dumni, że jesteśmy Polakami. Kiedy słyszeliśmy dowcipy o
Polakach, wcale nas nie dotykały. Byliśmy bardzo pewni siebie, i to, ze inne
dzieci mogły żartować z naszego pochodzenia, traktowaliśmy, jako dowód
akceptacji, że jesteśmy jednymi z nich. Żartowano z wielu narodowości i było to
wtedy naturalne, ale były to żarty nie upokarzające. Obecnie nikt by się nie ośmielił
żartować na temat rasy, religi czy zwyczajów innej narodowości. I jest to odzwierciedleniem
dużych podziałów w społeczeństwie amerykańskim, czego my Polacy ani wcześniej,
ani teraz, nie doświadczamy.
Mój młodszy brat Francis Anthony Jr. mieszka
w Houston, ma doktorat w neurofizjologii, pracował wiele lat jako naukowiec dla
NASA. Ożeniony jest z Japonką urodzoną w Brazylii o imieniu Massako, która jest
naukowcem, ma także doktorat z neurofizjologii, pracuje w Research Center w
Galveston.
Najmłodsza w rodzinie, nasza siostra
Antoinette, jest artystką malarką i mieszka w okolicach Chicago. Jakiś czas
nauczała rysunku w szkole średniej. Jej mąż, Norman Lorving, jest detektywem,
wysoko odznaczonym byłym oficerem policji.
A.Z-B.
-
Jakie były Pana lata szkolne i uniwersyteckie?
D.J.K.
- W mojej szkole podstawowej było
wielu dzieci polskiego, włoskiego i niemieckiego pochodzenia. Moim kolegą w tym
okresie był Billy Tyminski.
Kolejno poszedłem do Lane Tech
High School w Chicago, gdzie także przeważała młodzież europejskiego
pochodzenia. W szkole średniej znalazłem się w sportowej grupie uprawiającej pływanie.
Pływać nauczyłem się od mojego wuja (powiedziałem Pani, że nasza rodzina była
związana ze sobą i bardzo się wspierająca), który zabierał mnie na plaże i na
baseny.
Nasz zespół pływacki był bardzo dobry i pod
koniec szkoły średniej otrzymałem stypendium sportowe na studia do University
Iowa w Iowa City.
Zacząłem studia z zamiarem, że zostanę inżynierem
chemikiem, był to trudny kierunek i wymagał porządnej nauki. Na drugim roku
kupiłem samochód Ford rocznik 1941 i poznałem piękną blondynkę. Moje oceny zaczęły
być coraz gorsze.
A.Z-B
-Dlaczego
wybrał Pan karierę wojskową?
D.J.K.
-W połowie drugiego roku studiów
odwiedzając moją rodzinę w Chicago, na basenie poznałem kadeta z West Point.
Przyznam, że mi zaimponował do tego stopnia, że zebrałem informacje na temat
West Point. Przede wszystkim, należało być poleconym przez swojego kongresmana.
Zwróciłem się do Toma Gordona,
kongresmana z 8-go dystryktu okręgu wyborczego, gdzie mieszkało wiele rodzin
polskiego pochodzenia (po Gordonie nastał Dan Rostenkowski). Zarekomendował mnie,
przyjęto mnie, i zacząłem naukę od początku (już bez samochodu i bez
blondynki). Miałem bardzo dobre oceny aż do samej graduacji.
Moja przyszła żona, Lucy, blondynka, o której
wspomniałem wcześniej, przerwała studia i przeniosła się w okolice West Point.
W czasie mojego ostatniego roku pracowała na Akademii. Dzień po mojej graduacji
pobraliśmy się (niestety nie zachowałem swojego Forda rocznik 1941). Po pięciu
latach urodził się nas pierwszy syn Dale, później, w Bostonie, urodził się
Douglas.
Dale mieszka teraz w okolicy Bostonu, a
Douglas w Północnej Wirginii. Obydwaj są żonaci i mają dzieci. Dale pracuje
jako ekspert komputerowy, a Douglas ogólnie mówiąc w dziedzinie wojskowych badań
przestrzeni kosmicznej.
A.Z-B.
-Proszę
opowiedzieć, jak się zrodziła Pana pasja latania?
D.J.K.
-Mieszkaliśmy z żoną w wielu bazach
wojskowych w całych Stanach. Latać uczyłem się na Florydzie i kolejno w
Oklahomie. W wojskowej bazie lotniczej March w Kalifornii zostałem członkiem
33-j eskadry bombowców latając na B-47.
A.Z.-B.
-Zdobył
Pan magisterium w aerodynamice i astronomii na prestiżowej uczelni MIT
(Massachsussetts Institute of Technology). W West Point uczył się Pan języka rosyjskiego. Czy miał
Pan okazje wykorzystać swoją znajomość rosyjskiego?
D.J.K.
- Język rosyjski był moim
trzecim językiem, ale nigdy nie nauczyłem się go dobrze. Pamiętam, w 1963 roku,
kiedy Nikita Chruszczow przyjechał z Rosji i miał obejrzeć Disneyland, mnie
oddelegowano, abym z nim rozmawiał. Nie muszę mówić, jak się denerwowałem.
Powstało napięcie między Rosja i Ameryką i
... nastał kryzys rakietowy i Chruszczowa wizytę w Disneylandzie odwołano. A więc
na szczęście, nie musiałem używać swojego języka rosyjskiego, bo obawiam się, że
mógłbym spowodować wybuch 3-ej wojny światowej!
A.Z.-B.
-
Jak potoczyła się Pana kariera wojskowa po ukończeniu studiów magisterskich na
MIT?
D.J.K.
- W czerwcu 1963 roku, po zakończeniu
mojego pierwszego stażu dowódcy załogi samolotu B-47 zostałem skierowany do
Szkoły Pilotów Doświadczalnych] w bazie lotniczej Edwards w Kalifornii
(Aerospace Research Pilot School), gdzie jako student, a później jako jeden z
dyrektorów, instruowałem pilotów doświadczalnych (test pilots) oraz przyszłych
astronautów, którzy przechodzili specjalny kurs pilotażu.
A.Z-B
-Czy
brał Pan udział w wojnie w Wietnamie?
D.J.K.
- Od listopada 1969 do października
1970 brałem udział w wojnie będąc związany z 44 –a Eskadrą do Zadań Taktycznych
w bazie lotniczej Takhli Royal Thai w Tajlandii. Odbyłem tam 120 lotów operacyjnych
pilotując myśliwiec F-105. Miał on renomę doskonałego samolotu myśliwskiego, który
nigdy nie zawodził. Był też łatwy w obsłudze technicznej.
A.Z-B
-Słyszałam,
ze swojemu samolotowi nadal Pan bardzo szczególne imię.
D.J.K.
- Nazwałem swój samolot i namalowałem
to imię “The Polish Glider” (Polski szybowiec). Latałem z baz w Tajlandii nad
Laosem, Kambodżą, Północnym i Południowym Wietnamem. Nasi wrogowie, północni
Wietnamczycy, nazywali nas „Powietrzni piraci Jankesi”. Ja byłem znany jako „Jankes
- powietrzny Polak” – I byłem z tego dumny.
Mój samolot F-105 ze względu na swoją
funkcję był najcięższym myśliwcem w bazie, i to imię było dlatego odpowiednie, bo
śmieszne. Byłem pilotem myśliwca i niejako zdrową koniecznością było
nie brać siebie na serio, zbyt poważnie. Na pewno nie pękać z dumy, ani nie chwalić
się. Mój samolot był przez wszystkich podziwiany, miał wspaniały rekord lotów
bojowych, był także najbardziej pieczołowice obsługiwanym samolotem. Gdybym go
nazwał na przykład „Bohaterski polski orzeł”, lub coś w tym rodzaju, brzmiałoby
to nie tylko pompatycznie, ale miałoby zupełnie inne znaczenie i oddźwięk.
Po wojnie mój samolot umieszczono w przechowalni,
ale później został przemieszczony do brytyjsko-amerykańskiego muzeum lotniczego
w Anglii. Myślę, że Brytyjczycy zamalowali nadame mi imię, uważając, że nie
jest „odpowiednie”.
Dziesięć lub więcej lat temu, firma Monogram
Models wykonała model mojego samolotu i oczywiście
z nazwą „The Polish Glider”. Seria została wykupiona, i jest teraz rzadkością wśród
kolekcjonerów.
A.Z.-B.
-Jak
się rozwijała Pana kariera wojskowa i jednocześnie naukowa? Proszę powiedzieć o
pracy i różnych stanowiskach, które Pan zajmował.
D.J.K.
- Po powrocie z Południowo-Wschodniej
Azji przydzielono mnie do Kwatery Głównej Amerykańskich Sił Lotniczych w
Waszyngtonie (DC), gdzie jako kierownik Działu Wdrożeń i Rozwoju pracowałem w
biurze wiceministra lotnictwa.
W 1975 roku ukończyłem Wyższą Szkołę Przemysłu
Zbrojeniowego i objąłem funkcję kierowniczą w departamencie Szefa Lotniczych
Sił Zbrojnych. Nauka odbywała się na bazie lotniczej Hanscom w stanie
Massachusetts. Pełniłem tam obowiązki asystenta zastępcy d.s. Programów
Międzynarodowych. Następnie objąłem kierownictwo Departamentu Sprzedaży
Zagranicznych Ostrzegawczego Systemu E-3A. Kolejno zostałem asystentem
dyrektora kierującego całym programem E-3A. System ten ostrzega pilota przed
atakiem rakiet kierowanych na cel temperaturą wyziewów silnika samolotu.
W 1982 roku objąłem stanowisko zastępcy dowódcy
odpowiedzialnego za System Kontroli Startów i Lotów Kosmicznych, gdzie
kierowałem programem Departamentu wykorzystania Promów Kosmicznych do spraw Obrony.
Dwa lata później awansowałem i objąłem
stanowisko dyrektora Systemów Satelitarnych i Kontroli Dowodzenia i Komunikacji
w dowództwie Amerykańskich Sił Powietrznych w Waszyngtonie.
W lutym
1986 roku zostałem członkiem zespołu prezydenckiej komisji badającej przyczyny katastrofy
promu kosmicznego Challenger.
W 1986 roku awansowano mnie na stopień
dwugwiazdkowego generała z przydziałem do Centrum Rakietowego w Los Angeles.
Rok później otrzymałem 3-cią gwiazdkę i zostałem odkomenderowany do Centrum
Dowodzenia Przestrzeni Powietrznej na Północną Amerykę oraz Centrum Dowodzenia
Przestrzenią Kosmiczną Stanów Zjednoczonych (CINC).
W krótkim czasie nadszedł ponowny awans, 4-y
gwiazdki generalskie (takiego generała Polska nie wytypowała; gen. Sikorski
miał 3 gwiazdki – przyp.A.Z.-B.) Awansem tym zostałem wyjątkowo zaszczycony,
gdyż dowodziłem dwoma systemami w czasie wojny „Pustynna Burza” w 1991 roku –
jako główny dowódca Północnoamerykańskiej i Amerykańskiej Obrony Przestrzennej
(CINC). Trzeba pamiętać, że wojna w Zatoce Perskiej w 1991 roku była pierwszym
konfliktem zbrojnym, w którym amerykańskie siły lądowe, morskie i powietrzne
korzystały z informacji przekazywanych z orbity dookoła-ziemskiej.
Po 35 latach w wojsku przeszedłem w 1992
roku na emeryturę.
A.Z.-B.
-Wydrukował
Pan obszerny naukowy esej o sprzęcie użytym w czasie Wojny w Zatoce Perskiej, –
który został opublikowany w AIR POWER HISTORY (wiosna 1999, Vol 46) zatytułowana
„Niezastąpiony Satelitarny System w wojnie w Zatoce Perskiej.” Oparł Pan swój
tekst na wykładzie, który wygłosił Pan w Historycznym Towarzystwie Przestrzeni
– w Waszyngtonie w 1995 roku.
D.J.K.
- Wojna w Zatoce Perskiej w
1991 roku była pierwszym konfliktem, w którym przestrzeń kosmiczna odegrała
zasadniczą rolę we wsparciu amerykańskich sił lądowych, morskich i
powietrznych. Po raz pierwszy również wszystkie formacje bojowe, na wszystkich
poziomach, odczuwały obecność i skutki naszego systemu satelitarnego.
Rzeczywiście nasz system był dostępny przed, podczas i po zakończeniu wojny –
albowiem elementy systemu były już na orbitach z przeznaczeniem do
wykorzystania w równym stopniu w okresie pokoju, jak również w okresie
konfliktów zbrojnych.
A.Z.-B.
Co
było ważne dla Pana w życiu, i co pomagało
Panu w czasie tych wszystkich lat?
D.J.K.
-Na pewno pomogła mi w życiu pewność
siebie, która w dużej mierze przyszła z mojego okresu dzieciństwa, wzrastania w
polskiej rodzinie w Chicago, w bliskości rodziny i kolegów.
Ważne jest, by mieć dobre nastawienie do
pracy, i przede wszystkim, aby być wiernym stałym wartościom. Piękne i warte
naśladowania są zasady, które kultywuje West Point: Obowiązek, honor i ojczyzna.
Dodałbym
jeszcze radę – gdy pojawia się możliwość, puka do drzwi – należy je otworzyć.
A.Z.B.
-
Był Pan pilotem z zaliczonymi 5,500 godzinami latania na 26 różnych myśliwcach
i bombowcach. Wśród Pana orderów i odznaczeń wojskowych są: Defense and Air Force
Distinguished Service Medals, Legion of Merit, Distinguished Flying Cross, Air
Medal, and the Air Force Commendation Medal. Został
Pan także odznaczony przez Towarzystwo National Geographic nagrodą im generała
Thomasa D. White United States Air Force Space Trophy, którą nagradza się tych,
którzy swoja pracą przyczyniają się do progresu w badaniach przestrzeni. Panie
Generale, czy lubi Pan nowe zadania?
D.J.K.
- Bardzo lubię nowe zadania i
wyzwania, nawet kiedy jestem na emeryturze. Nigdy wcześniej nie miałem okazji
nauczyć się jazdy na nartach. Teraz, mieszkając w Colorado Springs, nie tylko zjeżdżam
na nartach dla przyjemności, ale biorę udział w Giant Slalom. Każdy zjazd jest swoistym
wyzwaniem, prawdziwym czy wyimaginowanym.
A.Z.-B.
Co Pan myśli, generale, na temat wojny w
Wietnamie i obecnej w Iraku?
D.J.K.
- Według mnie, wojna w
Wietnamie, w której brałem udział jako pilot latający na myśliwcu taktycznym, była
bardzo źle prowadzona przez polityków. Nie tak, jak pierwsza wojna w Iraku w
1991 roku, która była sukcesem. W Wietnamie nie mieliśmy jasno określonego naszego
celu, i nie przedsięwzięliśmy wystarczających akcji, aby zwyciężyć. Więc przegraliśmy.
Takich błędów nie powtórzyliśmy w naszej
pierwszej wojnie w Iraku. W drugiej wojnie w Iraku walczyliśmy doskonale. Ale uważam,
że w czasie lat 1990-tych, po pierwszej wojnie w Iraku, powinniśmy stopniowo zmniejszać
sankcje a zacząć handel – powinismy kupować od Iraku. Wymiana handlowa zawsze
uzależnia oba kraje i zapobiega konfliktom. Przykładem są Rosja i Chiny.
A.Z.-B.
Jest Pan bardzo zajęty mieszkając w pięknym
domu na stoku gór z widokiem na wspaniały widok góry Rocky.
D.J.K.
- Oboje z żoną przeprowadzaliśmy się
27 razy mieszkając w różnych bazach wojskowych. Cieszymy się, że nareszcie
możemy mieszkać dla odmiany w jednym miejscu.
Zbieram stare samochody, jeżdżę na nartach, pływam, uprawiam surfing, jazdę
rowerowa i poluję. Jestem zatrudniony na pełnym etacie w firmie zajmującej się
wykorzystaniem technologii sateliratnej do celów komercyjnych i podróżuję 40-50
razy w roku. Po katastrofie kolejnego wahadłowca Columbia byłem członkiem zespołu
badającego tę tragedię.
W czasie zimy biorę udział w zawodach narciarskich, a ponieważ nie wolno
mi się przechwalać, powiem tylko, że mam wiele zabawy.
Zaczął się sezon golfowy i gram
popołudniami 4 razy w tygodniu i w czasie weekendów. Zaczął się także sezon wędkarski,
oboje z Lucy odnawiamy naszą górską chatę by łowić pstrągi.
Nasz różany ogród miewa się znakomicie, chociaż
atakują je insekty i różne grzyby. Zostało nam tylko kilka miesięcy by
codzienne się gimnastykować i być w dobrej formie na nadchodzący sezon
narciarski.
Na zbliżający się zjazd wychowanków West
Point klasy 1957, któremu przewodniczę, zdecydowano się napisać na nowo
konstytucje. Polityczne spory i konflikty wydają się gorsze niż nasza wojna
cywilna.
Jestem konsultantem jednej ze stacji telewizyjnych
Showtime, gdzie przygotowują film.
Kiedy jest ładna pogoda pracuję przy swoich
starych samochodach, które gromadziłem przez wiele lat. Wszystko to robimy wspólnie
z żoną. Mamy także psa Yorkshire Terrier, którego nazywamy Pepper.
I zawsze gotów jestem zająć się czymś nowym
w czasie wolnym
A.Z.-B.
-Pana 90-letnia matka Isabel mieszka wciąż w Chicago,
jest niezależna i samodziela; jest interesującą kobietą. Powiedziała mi, że
kiedy przeszła na emeryturę rozwinęła nowe zainteresowania, łącznie z jogą.
Powiedziała
mi także, ze podziwia Pana pozytywne myślenie, że zawsze woli Pan widzieć jaśniejszą
stronę wszystkiego i lubi Pan podkreślać pozytywne strony. Kiedy był Pan małym chłopcem,
fascynowały Pana samoloty i ta fascynacja potęgowała się z latami. Powiedziała
mi, że Pan miał zwyczaj mawiać: „Sięgaj po gwiazdy...”.
Pani matka
jest bardzo dumna wiedząc, że kiedyś mały chłopiec, obecnie -4-gwiazdkowy generał
-„sięgnął po gwiazdy.” Podobnie mogą być
z Pana dumni Amerykanie polskiego pochodzenia, jak i Polacy w Polsce.
D.J.K.
Cieszę
się, i wiem, że mama wie, czego dokonałem, a czego nie. I to jest to, co się w
życiu liczy.
*****************
Wywiad ten ukazał się po angielsku w książce „The
Roots Are Polish”, Toronto, 2004; w języku angielskim [W:]„Weteran”, Nowy Jork,
October 2003,
po polsku w”Przeglądzie Powszechnym”, Nr 6, 2005.
